Pod wpisem dotyczącym zmiany zasad refundacji leków i mleka zastępczego dla niemowląt (od 1 marca 2014 r.) pojawiło się wiele pytań i wątpliwości. Pytania są jak najbardziej zasadne. Sama je sobie kiedyś zadawałam i szukałam na nie odpowiedzi. Żeby ułatwić wam zadanie zamiast w komentarzach odpowiem na nie zbiorczo w tym wpisie.

Jakie są wskazania do wypisania recepty na mleko zastępcze?

Tu nie ma jednej odpowiedzi. Każde z rodzajów mleka przepisuje się ze względu na inne (czasem podobne wskazania). Jeśli chcecie to sprawdzić dokładnie, zajrzyjcie do Obwieszczenia, o którym kiedyś pisałam*. Dla waszej wygody zebrałam te najpopularniejsze diety bezmleczne, wskazania do ich zastosowania i opisałam je na dole wpisu (razem z poziomem refundacji).

Dlaczego przed wypisaniem recepty lekarze kierują na testy alergiczne?

Jak wynika z przytoczonych wyżej wskazań, samo podejrzenie alergii nie wystarczy. Lekarz powinien mieć potwierdzoną np. nietolerancję laktozy związaną z nadwrażliwością na białko krowie, czy inną alergię. Może to sprawdzić właśnie za pomocą testów alergicznych.

Co jeśli testy wyjdą ujemnie a dziecko po zastosowaniu „normalnego” mleka ma wysypkę?

To jest pewien problem, z którym sama musiałam się zmierzyć. Sęk w tym, że u małych dzieci testy często niczego nie wykazują, co wcale jeszcze nie znaczy, że dziecko faktycznie nie jest uczulone. Alergolodzy wiedzą o tym doskonale, a mimo to mają opory przed wypisaniem zaświadczenia, że dziecko powinno spożywać refundowaną mieszankę dla dzieci, których uczulenie jest potwierdzone testem. Jak zwykle chodzi o pieniądze, których brak doprowadza do istnych paradoksów polegających na tym, że i lekarze i farmacuci boją się przepisywać i wydawać leków bezpodstawnie żeby nie być zobligowanym do zapłaty na te leki.

Oni walczą o swoje przetrwanie, my matki karmiące też musimy!

Dlatego nawet jeśli testy wyjdą wam ujemnie, a dziecko ma objawy uczuleniowe pamiętajcie, że lekarz stawia rozpoznanie nie tylko na podstawie badań diagnostycznych, ale także badania podmiotowego (wywiadu lekarskiego), badania przedmiotowego. Dlatego domagajcie się, żeby te inne elementy też były brane pod uwagę przy diagnozie – obserwacja dziecka i wywiad z rodzicami powinna być dla lekarza równie ważna wskazówka co testy.

Jeśli na testach wyjdzie wynik ujemny, a mimo wszystko u twojego dziecka występują objawy alergiczne zrób mu zdjęcia, zabierz dziecko i zdjęcia do lekarza. Pokaż je lekarzowi i opisz objawy. Zanotuj wcześniej po czym objawy te się nasiliły.

U moich dzieci żadne testy nie wykazały uczulenia na białko krowie, a jednak coś było na rzeczy. Ilekroć zaczynałam je karmić zwykłymi mieszankami ich stan się wyraźnie pogarszał. Z tym mniejszym nawet trafiłam do szpitala z powodu zaostrzonego stanu zapalnego skóry wywołanego alergią. Moje doświadczenia z lekarzami były dość karkołomne, ale nie poddawałam się i walczyłam o recepty na te paskudne w smaku i zapachu mieszanki. Jedno i drugie dziecko w okolicach 2 roku życia naturalnie wyrosło z tych alergii na tyle, że zaczęłam podawać im zwykłą mieszankę. Czyli mogę powiedzieć, że walka ta się opłaciła, bo okresowe karmienie dietą mlekozastępczą przyniosło pożądane rezultaty.

Czy receptę może wypisać lekarz rodzinny czy tylko lekarz specjalista?

Lekarz jest uprawniony do wystawiania recept na refundowane środki spożywcze. Jest to decyzja lekarza, ale mam już pewne wątpliwości, czy będzie mógł to zrobić ze względu na przewlekłość choroby alergicznej. Tu będzie musiał się raczej wypowiedzieć lekarz specjalista – alergolog. Będzie potrzebne jego zaświadczenie.

Jednak mając ważne zaświadczenie alergologa potwierdzające alergię np. na białko krowie masz pełne prawo domagać się wypisania recepty ze zniżką od lekarza rodzinnego. Jeśli lekarz ci odmówi, zmień go, a jeśli jesteś na tyle zdeterminowany złóż na niego skargę. Jeśli nie pomoże skarga do kierownika placówki (u mnie pomogła), zadzwoń do regionalnego oddziału NFZ do sekcji skarg i wniosków.

Do którego roku dziecka przysługuje refundacja? Czy dziecko które skończyło 2 rok życia jeszcze się „łapie” na refundację?

Moim zdaniem taka granica mogłaby jedynie wynikać właśnie z ww. Obwieszczenia*, które reguluje poziom refundacji lub z charakterystyki danej mieszanki. We wspomnianym Obwieszczeniu* (ani w żadnym innym akcie prawnym) nie znalazłam przepisu, który wprowadzałby ograniczenia co do wieku. W charakterystyce mieszanek jest zwykle podana informacja o tym, że mieszankę z numerem 1 podajemy przykładowo do 4 miesiąca życia, a mieszankę z numerem 2 – powyżej 4 miesiąca. Natomiast nie ma zakazu, aby przepisać mleka z nr 2 dla dziecka starszego niż przykładowo 2 lata. Wniosek z tego taki, że takich ograniczeń brak. Jeśli jest inaczej to mnie poprawcie.

Wiem, że niektórzy lekarze, którzy przepisują refundowane mleko zastępcze nawet starszym dzieciakom bez problemu. Wiem też, że niektórzy odmawiają z uwagi na wiek. Moim zdaniem bezpodstawnie.

Jak obiecałam, poniżej podaję listę wskazań do najpopularniejszych diet mleko zastępczych.

Bebilon pepti 1,2, DHA, proszek, 450 g

Diety eliminacyjne mlekozastępcze – hydrolizaty białek mleka

Wskazania: Zespoły wrodzonych defektów metabolicznych, alergie pokarmowe i biegunki przewlekłe.

Odpłatność : 30%

Humana SL, proszek, 650 g

Diety eliminacyjne mlekozastępcze początkowe przeznaczone dla niemowląt od urodzenia

Wskazania: Zespoły wrodzonych defektów metabolicznych, alergie pokarmowe i biegunki przewlekłe.

Odpłatność : 30%

Neocate Advance, proszek, 400g

Dieta eliminacyjna mlekozastępcza – mieszanka elementarna dla dzieci > 1 r.ż.

Wskazania: Postępowanie dietetyczne u dzieci w wieku powyżej 1 roku życia w ciężkiej alergii na białka mleka krowiego oraz złożonej nietolerancji białek pokarmowych.

Odpłatność : ryczałt

Neocate LCP, proszek, 400 g

Dieta eliminacyjna mlekozastępcza – mieszanka elementarna dla niemowląt

Wskazania: Postępowanie dietetyczne u niemowląt w ciężkiej alergii na białka mleka krowiego oraz złożonej nietolerancji białek pokarmowych.

Odpłatność : ryczałt

Nutramigen 1, proszek, 425 g

Diety eliminacyjne mlekozastępcze – hydrolizaty białek mleka

Wskazania: Zespoły wrodzonych defektów metabolicznych, alergie pokarmowe i biegunki przewlekłe.

Odpłatność: 30%

Nutramigen 1 LGG, proszek, 400 g

Diety eliminacyjne mlekozastępcze – hydrolizaty białek mleka

Wskazania: alergia na białko mleka krowiego, objawy związane z alergią pokarmową związane z nadwrażliwością na białka mleka krowiego, nietolerancja laktozy związana z nadwrażliwością na białka mleka krowiego, wtórna nietolerancja sacharozy związana z nadwrażliwością na białka mleka krowiego, inne alergie związane z nadwrażliwością na białka mleka krowiego, alergia na białko sojowe z nadwrażliwością na białka mleka krowiego.

Odpłatność: 30%

Nutramigen 2, proszek, 425 g

Diety eliminacyjne mlekozastępcze – hydrolizaty białek mleka

Wskazania: Zespoły wrodzonych defektów metabolicznych, alergie pokarmowe i biegunki przewlekłe.

Odpłatność 30%

Nutramigen 2 LGG, proszek 400 g

Diety eliminacyjne mlekozastępcze – hydrolizaty białek mleka

Wskazania: Alergia na białko mleka, krowiego, objawy związane z alergią pokarmową związane z nadwrażliwością na białka mleka krowiego, nietolerancja laktozy związana z nadwrażliwością na białka mleka krowiego, wtórna nietolerancja sacharozy związana z nadwrażliwością na białka mleka krowiego, inne alergie związane z nadwrażliwością na białka mleka krowiego, alergia na białko sojowe z nadwrażliwością na białka mleka krowiego.

Odpłatność: 30%

Nutramigen AA, proszek, 400g

Dieta eliminacyjna mlekozastępcza – mieszanka elementarna dla niemowląt i dzieci

Wskazania: Stosowanie dietetyczne u niemowląt od urodzenia i dzieci z ciężką postacią alergii na białko mleka krowiego oraz nietolerancją różnego rodzaju żywności, u których zastosowanie w postępowaniu dietetycznym hydrolizatów o znacznym stopniu hydrolizy nie przyniosło efektu, a także w alergii na białko sojowe i w przypadkach, gdy wskazane jest zastosowanie mieszanki elementarnej zwyczajnej.

Odpłatność: ryczałt

Nutrison advanced, Peptisorb Powder, proszek, 4 szt.a 125g (kart.)

Dieta peptydowa kompletna

Wskazania: Zespoły wrodzonych defektów metabolicznych, alergie pokarmowe i biegunki przewlekłe.

Odpłatność: 30%

* Załącznik do obwieszczenia Ministra Zdrowia z dnia 24 lutego 2014 r. (poz. 42) Wykaz refundowanych leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych na dzień, Tabela A 2. Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego dostępne w aptece na receptę w całym zakresie zarejestrowanych wskazań i przeznaczeń lub we wskazaniu określonym stanem klinicznym.