Czekają nas zmiany rozliczania kosztów w postępowaniu nakazowym

W roku 2014 Trybunał Konstytucyjny postanowieniem z dnia 29 lipca 2014 r. w sprawie o sygn. akt S 4/14 przedstawił Sejmowi uwagi dotyczące niezbędności działań ustawodawczych, zmierzających do uwzględnienia w przepisach o kosztach sądowych w sprawach cywilnych szczególnej sytuacji procesowej pozwanego na skutek ugody sądowej zawartej w toku rozpoznawania zarzutów od nakazu zapłaty. W postępowaniu nakazowym inaczej niż w zwykłem procesie koszt rozpoznania sprawy ustawodawca rozłożył między powoda i pozwanego. Sąd rozpoznaje bowiem sprawę na pisemny wniosek powoda od którego opłata wynosi jedynie czwartą część opłaty podstawowej (art. 19 ust. 2 pkt 1 ustawy), jaką powód musiałby ponieść wnosząc w zwykłym trybie powództwo w tej samej sprawie. Pozwany, zaskarżając nakaz zapłaty, wnosi do sądu zarzuty, z którymi wiąże się obowiązek uiszczenia trzech czwartych części opłaty. W sprawach rozpoznawanych w trybie nakazowym ciężar finansowy spoczywa nie tylko na powodzie inicjującym postępowanie w pierwszej instancji (1/4 opłaty), ale przede wszystkim – na pozwanym, który wniósł zarzuty od nakazu zapłaty (3/4 opłaty).

Trybunał stwierdził, że taka szczególna, odbiegająca od zasady ogólnej rządzącej opłatami w postępowaniu cywilnym sytuacja ponoszenia opłat między obie strony postępowania nie znajduje odzwierciedlenia w przepisach regulujących zwrot opłat. Ustawodawca nie przewidział zwrotu połowy opłaty uiszczonej przez pozwanego w tym postępowaniu. W związku z tym brak jest podstawy prawnej do zwrotu połowy opłaty wnoszącemu zarzuty, mimo zakończenia sprawy zawarciem ugody.

W ocenie Trybunału Konstytucyjnego, w przypadku ugodowego zakończenia sprawy również strona wnosząca zarzuty od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu nakazowym, obciążona opłatą sądową za rozpoznanie sprawy przez sąd pierwszej instancji, powinna z urzędu uzyskiwać częściowy zwrot uiszczonej opłaty, na tych samych zasadach co strona inicjująca postępowanie (czyli połowę uiszczonej opłaty).

Projektowana ustawa o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ma na celu realizację postulatu sformułowanego przez Trybunał Konstytucyjny. Projekt zakłada, że w postępowaniu nakazowym, w przypadku zawarcia ugody przed sądem pierwszej instancji pozwany uzyska zwrot sumy pieniężnej odpowiadającej połowie pobranej opłaty sądowej.
To dobre rozwiązanie, bowiem w aktualnym stanie prawnym brak jest tego typu instrumentu, który nie tylko powoda, lecz również pozwanego skłaniałby do zawarcia ugody w razie przekazania sprawy sądowi w związku z wniesieniem zarzutów od nakazu zapłaty.

about author

admin

related articles

Popularne teksty: